zaterdag, januari 24, 2015

banienok

Nee, dit is geen Chinees of Congolees of een andere exotische taal... Het is gewoon een weergave van hoe we hier "bah neen' ik"... Taalkundig is de zinsbouw verkeerd, en bij zinsontleding blijft er ook al niet veel overeind staan, maar in heel Vlaanderen vind je wel het equivalent voor deze ferme ontkenning die we in ABN wellicht zouden neer zetten als "Wel nee!"

In mijn moedertaal, het Westvlaams uit Oostende (met een zweempje Nieuwpoorts) zou dat zijn: bènink.
Zoals steeds is het West-Vlaams hier korter.
En Oostende is daarin geen kampioen, als Oostendenaar moet ik heel goed luisteren om de nog veel kortere woordafkappingen te volgen van de Kortrijkzaan !

Maar ach, ik wil eigenlijk alleen maar zeggen, dat het Vlaams en het Nederlands soms wel heel ver uit elkaar liggen. En toch is het één taal. En ook al zien we (tot mijn spijt) de dialecten een beetje vervagen, er blijft een heerlijk verschil tussen het Noord-Nederlands en het Vlaams. Wat alleen kan leiden tot een versteviging en een wederzijdse bevruchting en verrijking. Alleen...

... Ik heb er een hekel aan, als men ons wil de indruk geven dat onze manier van spreken niet echt correct is, dat het in het ABN zo of zo zou moeten zijn... En dat terwijl we er helemaal zeker van zijn, dat we het wel juist doen. We doen het ook juist, alleen, we doen het niet op de Nederlandse, maar op de Vlaamse manier. En ieder vogel zingt zoals hij gebekt is ! En er is geen meer- of minderwaarde aan het Nederlands of aan het Vlaams. We begrijpen elkaar perfect, en zoals gezegd, het zijn net de verschillen die de verrijking vormen en de rijkdom uitmaken van de taal.

Als we in het Waals en in het Languedocienne nonante zeggen voor 90, in plaats van het "correcte" quatre-vingt-dix, dan is dat volgens mij ook niet fout, maar alleen een bewijs dat er een deel Franstaligen zijn die liever tijd winnen dan een soort vermenigvuldiging op te noemen om tot 90 te komen. (Ik gebruikte deze variatie wel om met ons moeder in de clinch te gaan... Ons moeder was in het Frans opgevoed (in het pensionaat in Deinze !!!), en zij memoriseerde de telefoonnummers altijd in het Frans, "omdat je daar de cijfers in de juiste volgorde hebt, en in het Vlaams drieëntachtig noem je eerst de drie, waar je eigenlijk eerst de acht moet hebben... En dan zei ik tergend: quatre-vingt-treize... tedju dat is nog moeilijker dan het Vlaams !) (Ons moeder zuchtte dan heel nadrukkelijk dat ik wel wist wat ze wou zeggen...)
(Ja ma, ik wist het wel, maar het was zo leuk je eens op stang te jagen.)

Ik kan het niet helpen, ik heb iets met taal... Het ding die uiteindelijk de mens maakte tot mens. Die ons toeliet om verworvenheden door te geven aan anderen, niet alleen door voor-doen, maar ook gewoon door het te zeggen. Taal werd nog veel belangrijker eens het schrift ontstond.

Wie zou het genie zijn geweest dat dit het eerst heeft gebruikt? Wie is op het idee gekomen om taal neer te schrijven? We weten het niet, we weten wel dat het ontstaan is als een soort van tekenverhaal, waarbij men woorden uit een lettergreep uitbeeldde. Voor een langer woord, voegden ze dan twee eenlettergrepige tekeningen samen. Voorbeeld een wiel wordt een cirkeltje, voor een wieldop zou je dan dat cirkeltje neerzetten plus een tekening van een eierdopje. wiel+dop...

Om tijd te winnen, werden deze tekeningen steeds meer en meer gestyleerd, zodat ze niet meteen meer te herkennen zijn (zie maar naar het Chinees). Bij anderen kwam men tot het uitbeelden van letters.  (Wellicht was dit oorspronkelijk ook gebonden aan de eerste letter van een woordtekening, zoals in de Runen )

Maar hoe dan ook, het laat ons toe, uiteindelijk op een PC te tokkelen,  zodat jij een hele tekst kunt lezen en (hopelijk) genieten van mijn bedenksels van iedere dag...

tot de volgende ?


1 opmerking:

Woelmuizenier zei

Taal, het best begrepene communicatiemedium, vind ik ook geweldig interessant. Voornamelijk de geschreven taal. Hoe kwam men er toe de gesproken taal te ontleden? Wat wij een zin noemen is toch niets anders dan een tamelijk komplekse geluidsreeks. Zeg maar eens tegen een chinees: 'zezeggendammezotzien modaddisolgènwoor'. De arme man zal zijn ogen open trekken. Eens je de taal kent kan je woordeenheden onderscheiden. Het antieke latijn en grieks gebruikten geen intervallen tussen de geschreven woorden. Gesproken taal kent er ook geen.
We zijn zelfs zo ver gegaan en analyseren woorden: lettergrepen, letters. Maar stel je voor ik kan slechts onze 26 letters uitspreken. De grieken hadden er maar 25 waarvan sommige onderling niet veel verschilden, zoals omicron en omega. Daarbij hadden ze nog letters zoals ξ, χ, ζ, θ, (ks, ch, dz, th) die ze hadden kunnen weglaten.
Ik vind het onzinnig wanneer taalwetenschappers zich zoveel moeite geven om een 'correcte' (of is het 'korrekte') schrijfwijze te bepalen. (en daarbij regelmatig hun mening wijzigen).
Schrijven is het pictografisch weergeven van een gedachte. Als je begrijpt wat ik bedoel heb ik mijn gedachte correct uitgedrukt en correct geschreven. Orthgraphie is van ondergeschikt belang en alleen maar belangrijk wanneer twijfel kan ontstaan.

"Vraaie historie ende al waar
Mag ik u tellen, hoort er naar.
Het was op ene avondstonde,
Dat Karel slapen begonde
t'Ingelem opten Rijn."