dinsdag, oktober 07, 2014

patatten rapen...

Ik weet niet hoe oud je bent, maar als je, zoals ik, de tijd hebt meegemaakt dat de boer vroeger de aardappelen voorzichtig uit deed, dat zijn vrouw en kinderen daar achter op de knieën kropen om de aardappelen te rapen, dan moet het je wel opgevallen zijn zijn, hoezeer de aardappel veranderd is...

Wij kropen op onze knieën over het veld, raapten de aardappelen op en deden die in een mand, die we naast ons mee trokken over het veld. Als de mand vol was, gaten we die uit in een juten zak ( de patattenzak), en als er voldoende volle zakken stonden, dan kwam de boer met paard en kar langs, en wij zetten de zak op de kar. Let wel: zetten. Heel voorzichtig, want je mocht de aardappelen geen zeer doen... Ze zouden gekwetst worden en vlugger rotten, en dat was verlies.

In de boerderij gekomen werden die zakken geleegd (geijdeld) en lagen de patatten daar op een hoop. Ook dat uitgieten gebeurde voorzichtig, en als je de zak te hoog van de grond hief om te gieten, dan kreeg je onder je voeten van de boer.

De aardappelen werden verkocht aan particulieren, niet per 5 of 20 kilo, maar een paar honderd kilo in één keer. Winterprovisie. En die mensen kochten dan poeder die ze over de aardappelen strooiden opdat deze niet zouden gaan kiemen.

En nu en dan moesten we de aardappelen gaan verlezen... Dat wil zeggen dat we de aardappelen van de ene hoek van de kelder verlegden naar de andere hoek, niet omwille van het verleggen, maar om de rotte er uit te halen, want één rotte patat kon er een hele hoop "aansteken"...

Aardappelen waren dingen die je heel voorzichtig moest behandelen en goed verzorgen...

Nu komt er een groot machine op het veld gereden, grote messen doorploegen de grond, en alles wat een zekere omvang heeft vliegt door de machine naar boven, wordt over een schuddende en daverende triltafel voort geduwd, waarbij de aardappel de er aan hangende aarde verliest door het schokken, en waar de klompen aarde uit elkaar vallen en terug vallen naar de bodem. De aardappelen schokken voort tot waar ze van de triltafel vallen en door het machine opgevangen worden in een soort bergplaats in dat machine. Als dat vol zit dan jaagt het machine de aardappels met geweld tot het naar beneden valt op een grote diepe wagen die daar is komen te staan. De tractor met de wagen rijdt dan weg om de aardappels te laten wegen en uit te storten bij de groothandelaar, op eindeloos grote bergen...

Geen mens die zich er over bekommerd dat die patat zich zou pijn doen, een bluts zou krijgen die later zou kunnen beginnen rotten...

Geen poeder meer tegen het uitschieten, dat is verboden als zijnde schadelijk, maar die aardappelen schieten gewoon niet meer ??? Wat ze er nu mee doen ? We weten het niet meer, want we halen geen honderden kilo aardappelen meer voor de wintervoorraad, nee, we kopen in het grootwarenhuis een zakje van 5 kilo of 20 kilo, en als dat op is, halen we nog een zakje...

De aardappelen die we nu kopen zijn heel proper en net, hebben een velletje zodat ze precies nog maar net van het veld komen ! Onze patat van vroeger had na enkele weken kelder een grauw vel! Wat doen ze met die patatten om ze zo "vers" te houden ?

En waarom kan het nu geen kwaad meer dat ze van meters hoog vallen in die vrachtwagens en dan gewoon gestort worden als zouden het keien zijn?

Weet je, ik bekijk die aardappelen met argwaan!
Eet ik nu nog een natuurlijk product, of steken ze ook met mijn patatten een en ander uit ? Mocht ik nu, de aardappelen van nu gaan halen, tweehonderd kilo in één keer, zouden ze er dan ook zo uit zien als die dingen in het grootwarenhuis ?
Ik vraag het me af... En zouden ze niet gaan schieten met van die lange paarsachtige dingen?
Wat doen ze met mijn aardappeltje?
Wat doen ze met alles wat ik eet?
De appel die we vroeger zelf bewaarden werd zo gerimpeld als een oud wijf, maar ja, je hebt ook geen oude wijven meer... De vrouwen blijven nu eeuwig behoorlijk bewaard.
Maar 't schijnt dat die wel poederen...

tot de volgende ?

1 opmerking:

Woelmuizenier zei

http://willem-vermandere.be/m-patatten.htm