vrijdag, augustus 16, 2013

Waar men gaat langs Vlaamse wegen...

Oude hoeve, huis of tronk,
Komt men U Maria tegen....

Het was inderdaad zo, heel Vlaanderen stond vol met kapelletjes, weliswaar niet allemaal ter verering van de H. Maria, maar toch de meesten.
Stilaan verdwenen ze uit het landschap, ze stonden in de weg, ze verkommerden, en daarmee verdween er iets eigens uit ons landschap.

Nu is er in Ename, achter de Delhaize ongeveer, om mensen uit de buurt wegwijs te helpen, hebben ze een verdwenen kapelletje terug geplaatst, of liever er een nieuw in de plaats gezet. En tot mijn blijdschap, zie ik dat hier en daar van die oude scheefgezakte exemplaren gerestaureerd worden... Er komt iets van ons eigen terug...

Eén ding is er duidelijk veranderd...
Vroeger kon je niet alleen binnenkijken in het kapelletje, je kon er ook in, of toch minstens je handen in steken om er een boeketje veldbloemen in te zetten... Maar dat kan nu niet meer...
Hier in Mater is er nog een mooie, recente kapel, waar ze nu, na dat er talrijke beelden vernietigd werden, niet alleen een nieuw beeldje hebben geplaatst, maar er ook een beschermende omheining hebben omgezet... (Ik heb het beeldje geschonken, een oud beeld dat ik heb gerestaureerd )

                                      (Kapelletje Eersel)

Want ook die dingen zijn niet meer heilig voor de baldadigheden...

En daar wou ik het over hebben... We zouden de tekst van het vrome liedje kunnen veranderen: Waar men gaat langs Vlaamse wegen, komt men baldadigheden tegen...
Alleen, het is niet in Vlaanderen alleen, het lijkt wel een beetje een algemeen verschijnsel. En niet alleen ten opzichte van kapelletjes en andere Heilige Huisjes... Nee, algemeen, banken omver trekken, of in de vijver van het park werpen, publieke vuilnisbakjes omkieperen, gevels bekladden met obscene teksten, kerken en moskees en tempels gaan bekladden....

Wat hebben ze daar aan ?
Ik ben geen Islam, maar ik kan met open mond naar hun manier van versieren kijken, even goed als naar de pracht van die Indische Tempels en naar onze kerken, waar een devoot volk, de vruchten van hun beste kunnen ten prijk stelt en stelde ter ere Gods (en wellicht na een goede betaling in aardse centen)...
Maar het zou niet bij me opkomen om daar iets aan te vernietigen, te beschadigen of te bekladden. Meer zelfs, het doet me ergens een beetje pijn als ik een oud kapelletje schots en scheef zie teloor gaan. Net zoals ik het erg vind als er een mooi, typisch huisje wordt tegen de vlakte gehaald om er een modern knoertlelijk flatgebouw op neer te poten... Ik hou van dat mooie, van dat soms primitieve, van de volkse, van dat aandoenlijke... En ik heb zelfs spijt dat men bij "restauratie" de oude tekst vervangt door moderne spelling...
Het heeft voor mij met meer te maken dan schoonheid, het heeft ook te maken met geaardheid, volk, godsdienst, traditie en noem maar op... Het is kortom iets wat bij mij een zekere eerbied, een zekere warmte oproept.
Het doet er niet toe of je gelooft in Maria, om eerbied te hebben voor de mens die het wel doet. Het doet er niet toe dat uw opvatting over bouwstijl niet overeenstemt met dat waarin dat kneuterige kapelletje prijkt, het doet er allemaal niet toe... Het is iets waar mensen, je weet wel, naasten, hun beste kunnen aan gegeven hebben, en dat alleen al maakt het waardevol.

Ik loop dikwijls op rommelmarkten, en soms zie ik een beeldje dat ik nu eens echt en echt knoertlelijk vind...En dan zie ik dat iemand dat beeldje koopt. En dan denk ik: Kijk, die vind het mooi ! Ben ik nu verkeerd, of is de koper verkeerd ?
Het antwoord is heel simpel: ik ben verkeerd !
Mooi is een persoonlijke ervaring.

Ik ben blij dat er weer aangeknoopt is met een traditie uit een ver verleden, en wie weet, komen er nu weer her en der van die kapelletjes terug, langs Vlaamse wegen...

tot de volgende ?


Geen opmerkingen: