zondag, april 07, 2013

Saïdjahs vader had een buffel

Multatuli
Multatuli (Photo credit: estorde)
In het middelbaar, les literatuurgeschiedenis, was dit het stuk dat we te lezen kregen van "Max Havelaar" door Multatuli...
Het is eigenlijk een moderne parabel, net zoals het verhaal over de Japanse steenkapper.
Ik weet niet (ik denk niet...) dat jonge mensen nog kunnen genieten van deze parels uit onze literatureluur... Niet dat ze geen genot meer zouden kunnen vinden in het stukje tekst, maar, daar lijkt in het Moderne Onderwijs geen tijd meer voor...Jammer, want voor mij is en was de literatuurgeschiedenis zowat van het mooiste en het beste en het nuttigste wat ik leerde... Ja, ook het nuttigste, want "De pen is machtiger dan het zwaard"...

In mijn beroep was het aanbrengen van zaken, zowel verbaal als bij geschrift, van het allergrootste belang.  Het leren kennen van de literatuur, het leren maken van goede teksten, dat was voor mij, in mijn beroep van het grootste belang.

Als ik nu op Facebook en nog meer op Twitter kijk, naar de manier waarop onze taal wordt verhaspeld, dan heb ik wat schrik van de toekomst van de taal... Dat de jeugd steeds meer en meer Engels gebruikt, dat vind ik niet het ergste... Wellicht evolueren we, door computer en co, en door de handel op wereldgebied, toch steeds meer en meer naar het gebruik van één taal... Of dat dan het Engels wordt, of een andere taal, dat vind ik niet erg... Maar het juist en het nuttig en het mooi gebruik van taal, dat vind ik wel van belang. Maar ja, waar moeten ze het leren... Als ik eens een krant lees, dan erger ik me telkens weer over de vele taalfouten. Ik ga niet zeggen dat ik er geen maak, maar heel veel zijn het er toch niet, en een deel ervan maak ik bewust, om daardoor net een soort klemtoon te leggen op dat woord of dat begrip.

Wellicht betrouwen ze te veel op de automatische correctie die in de meeste programma's ingebouwd zit, maar gewoonlijk niet reageert op de betekenis van de zin of van het woord in de zin. Als ik schrijf " Hei zegt me dat ik moet reageren", dan reageert de automatische correctie niet op hei, want dat is een bestaand woord...

Als er naast de automatische correctie geen menselijke corrector meer mag en kan optreden, dan zullen de fouten niet minderen, maar toenemen. Maar ach, wellicht ben ik weer veel te pessimistisch, en komt de tijd weer terug dat taal weer een belangrijk vak wordt... In de geschiedenis zien we immers keer op keer dat de slinger de neiging heeft van uiterste naar uiterste door te zwaaien... En nooit op het midden, nooit op de normale norm blijft staan...

Ik moet toegeven, dat het lezen van oude literaire werken niet altijd makkelijk is... Neem nu Max Havelaar, een nog niet eens zo stokoud werk, maar toch al geschreven in een taal die ons wat archaïsch lijkt, en vooral in een stijl die voor vandaag de dag, veel en veel te langdradig lijkt. Veel omhaal van woorden, veel omschrijvingen... Allemaal dingen die nu niet meer horen. De roem van het boek, als baanbrekend werk, als een werk die de wereld veranderde, die roem, die is wel blijven bestaan, maar er is wellicht geen kat meer die het boek nog leest in de oorspronkelijke manier van schrijven. Alleen de roem, de roep is gebleven, zo sterk, dat men nu producten die verkocht worden in "Fair Trade" (Waarom niet Eerlijke Handel  ?) nu de naam Max Havelaar op kleeft.

Max Havelaar is voor heel wat mensen niet meer een boek, maar een merk... Iets wat je kunt vinden in de supermarkt en in de Wereldwinkel...
Iets wat je koopt als je niet alleen het product wilt, maar ook wilt tonen dat je bewust iets wilt doen voor je medemens in de "derde" wereld....

Mag ik u vragen, doe eens wat moeite, ga het boek eens zoeken in de bibliotheek, neem desnoods een moderne versie, waar men de taal heeft aangepast aan de tijd, niet alleen qua schrijfwijze, maar zelfs een beetje qua stijl... Dan zul je wellicht voor het eerst echt weten waarom Max Havelaar gekozen werd als naam voor eerlijke producten...
doen !

tot de volgende ?

(En als je zoekt de parabel te lezen van Saïdjah, dat staat in de tweede helft van het eerder lijvige boekwerk...)

Enhanced by Zemanta

Geen opmerkingen: