't regent, 't pist,majemen, gieten, hozen, Plas regenen, plenzen, slagregenen, stortregenen, sausen, zeiken, de regen komt bij bakken uit den hemel, 't regent bakstenen, het regent dat het giet, het regent pijpestelen, het regent oudewijven, het is duidelijk geen motregen, druilen, miezelen, miezeren of motten...
'k ben er vannacht van wakker geworden !
Eddy's nieuwe veranda is gedoopt (al van binst het placeren...)
Het veld voor mijn deur is precies een zee, waaruit de maïsstoppels piekboutrecht omhoogsteken als de armen van duizenden drenkelingen.
dju de dju, wa' weere !
Eén ding heeft het wel, vanmorgen zag ik naar dat doornatte veld, en de hemel, hoe donker ook, lei er een glans over, als ware de vloer plots het geluchte en 't geluchte de vloer. In zo'n weer moet je effekes zoeken, maar er is toch ook dan nog iets moois te zien. Ik zag nog iets verfrissends! Al de bomen en struiken lijken heel donkerbruine schaduwen aan den einder, uitgenomen een treurwilg ! Heb je er al eens op gelet dat die van ver precies gouden takken heeft ? Mooi !
In zo'n weer zie je toch nog de kraaien op het veld fourageren, maar ze hebben zwarte duikerspakken aan en zwemvliezen aan hun poten... Vooral die duikbril staat hen mottig.
Maar ja, 't is dat of verzuipen...
Wakker geworden door de regen heb ik weer wat liggen lezen in het Gents Idiotikon... Ik vond er heerlijke verfrissende woorden in. Een uurvoage (een oorveeg) kreeg volgende uitleg (?) mee: een accent-circonfleks, een ei, ne kadeister, een kehze, ne koeke, ne lap, ne petoater, een pirre, ne plamoaster, ne plets, een smete, een spekke, ne stamp, een toarte, een voage, een vive-l'amour, nen abberdas, een blafte, ne geirla, een koaksmete, een muilpirre, ne lap, een souflette, ne woafel en het stopt met... enzovoorts....
Uit mijn studententijd herinner ik mij het best een blafte, dat was dan een woord die nogal eens gebruikt werd...Want taal evolueert... Heel wat van die woorden zijn wellicht ondertussen al weer in onbruik geraakt, en er zijn wellicht andere in de plaats gekomen.
Eigenlijk voel ik mij een begunstigd persoontje in deze materie! Ik ben Westvlaming (en dan nog Ostendenaar, waar er ook een heel specifiek dialect heerst), studeerde in Gent en woon nu al meer dan 30 jaar in Oudenaarde... Ik heb dialecten gezopen in die tijd, en betrap me zelf er op dat mijn taaltje meer en meer evolueert naar uitgebreid Oudenaards... Oudenaards met importwoorden uit alle dialecten waarmee ik in aanraking kwam en kom. In het Oudenaards zijn er niet zo erg veel zegswijzen, dus die haal ik uit mijn Oostends en uit mijn Gents verleden, aangevuld met termen die ik opving tijdens mijn werk, en waar mensen uit heel het land bijeenkwamen...
Ik ben niet alleen in mijn liefde voor het dialect...De Nederlandse filosoof Cornelis Verhoeven, ooit winnaar van de prestigieuze P.C.Hooftprijs, houdt een warm pleidooi voor de moedertaal. In "Herinneringen aan mijn Moedertaal" verdedigt de man die het Nederlands als geen ander geciseleerd heeft, het dialect en richt hij zich met schrandere argumenten tegen de eenheidsworst waartoe het Nederlands soms verwordt, en tegen de arrogantie die het soms verspreid...
Je ziet, ik sta niet alleen in mijn liefde voor de volkstaal, voor dat warme, dat plastische van de dialekten. Ik heb geleerde bollen aan mijn zij.
Het leuke is dat ik mijn gram soms haal in onverwachte hoeken... Van mijn Nederlandse lezers hoor ik dat zij genieten van dat sappige Vlaams... Dus geven zij in werkelijkheid ook hun fiat aan het gebruik van Vlaams termen in mijn teksten. Natuurlijk schrijf ik niet echt in het dialect, dat zou net een beetje te ver gaan naar mijn gevoel, maar de woordenschat, en de zegswijzen, die benut ik heel graag.
Natuurlijk, er bestaat geen correcte schrijfwijze voor "een blafte op zijn muile geven", maar iedereen weet uit de kontekst wat het wil zeggen, en dat "blafte" klinkt heerlijk hard voor een "kaaksmete"... Je voelt als het ware de klets...
Ik vind het dan ook niet fout om dergelijke dingen te schrijven, zolang ze de begrijpbaarheid niet schenden, en ze een zekere winst hebben op een of ander gebied, zoals de klankkleur, de geluidnabootsing, het smeuïge, het plastische. En heel stilletjes hoop ik dan dat er nu en dan iets van die verrijkende woordenschat blijft hangen bij de lezer. Dat is immers precies hoe taal leeft, evolueert... We hoeven niet altijd Engelse of Franse termen te importeren, laat ons eerst eens putten uit ons eigen moerstaal ! Daar liggen nog veel schatten op zolder !
Moeder heeft zo net een nieuwe zak genaaid aan de ring voor het koffiezetten. De oude zak was gattig... en dan krijg je gruis in je tas, het is misschien wel goed om de darmen te kuisen, maar echt smakelijk is het niet. Nu moet de nieuwe zak eerst afgekookt worden in de rest van de koffie, zodat je de zak niet proeft. Morgen hebben we dan weer heerlijke koffie zonder gruis.
Heerlijke koffie zoals in de tijd van toen, met chicorei er in ! Iedereen weet dat dit gezond is, maar op een bepaald moment werd het plots chique om koffie te maken van zuiver koffie, zonder chicorei, en hop, iedereen volgde die gril, en wetende dat het ongezond is, houd men vol omwille van het gedacht... Jaren hebben ze ons voorgehouden dat we margarine moesten eten voor de cholesterol, met linolzuur, de redder... Blijkt nu dat linolzuur gek genoeg meer doden maakt door hartfalen dan zonder dat linolzuur... Maar dat hebben ze nog nooit gezegd in de reclameblokken op TV... Om een betere stoelgang te hebben moet je zo noodzakelijk Activia eten. Dat klopt, ik heb vastgesteld dat Yoghurt inderdaad dat effect heeft, maar ik eet altijd gewone yoghurt met fruit, en niet dat stukken duurdere merk dat oh zo speciaal zou zijn...
Als we ons zouden richten op alles wat de reclamemakers ons voorspiegelen, dan waren we al tien keer dood. Overdreven ? Nee hoor, men heeft een onderzoek gedaan met een placebo (een nepmedicament), waarbij men de placebo de ene keer verkocht aan 2.50 euro het stuk, de andere keer aan 10 cent... Dat suikertabletje van 2.50 was identiek aan dat van 0.10, maar toch bleek het veel meer effect te hebben... Gek ? Ja, maar zo zijn de mensen, iets wat duur is moet wel goed zijn...
Het lijkt wel of we niet meer zelf nadenken, of we zelfs onze ervaringen omturnen naar het door de publiciteit voorgeschotelde model.
Waar zijn we mee bezig ?
Geen wonder dat sinds de jaren negentig van de vorige eeuw het intelligentiequotiënt weer aan het dalen is... we denken niet meer zelf, we slikken alles wat ze ons voorschotelen als zoetekoek...
Hé ! WORDT EENS WAKKER !!!!!!!
Probeer eens weer zelf te denken. Echt, we kunnen het, we hebben het eeuwen en eeuwen lang gedaan, voor die tv en die pc er was... We kunnen het nog !
tot de volgende ?
1 opmerking:
Toon, jij woont toch in Belgie? Niet zo ver van de grens met Nederland? Bij ons is het de hele dag stralend geweest. ik stond met een zonnetje op en als ik me nu neer zou leggen, zou ik er mee naar bed gaan. Maar ja, jullie zitten wat dichter bij de evenaar, bij het subtropische. En dan krijg je van die hoosbuien hè...
Wat die dialecten betreft, zou ik willen ijveren voor erkenning van het Goderiaans. En voor de filosofie moet er een denkrichting komen die "Het Goderisme" als naam gaat krijgen.
Gr. Henk
Een reactie posten